GERZE

SİNOP İLİ GERZE İLÇESİ
GERZE İLÇE TANITIM

GERZE RESİMLER
GERZE FOTOĞRAFLAR
GERZE MANZARALAR
GERZE GÖRÜNTÜLER
GERZE TARİH
GERZE DENİZ
GERZE KÜLTÜR
GERZE ULAŞIM
GERZE EĞİTİM
GERZE EKONOMİ
GERZE 
SİNOP GERZE

Gerze, Sinop iline bağlı ilçe.

Merkez nüfusu yaklaşık 10.000'dir. Sinop'a 39 km uzaklıktadır.Güzel bir sahil şehridir.

GERZE İLÇE TARİH

İlin kuzey doğu kıyısında aynı adlı burun üzerine kurulan gerze, 1901 de kaza haline gelmiştir. 

İlk adının “Carusa “ olduğu tahmin edilen Gerze’de Ayancık gibi tarih sahnesine antik çayda çıkmış bir yerleşim yeridir.

 13 şubat 1956 günü lodos fırtınasının desteklediği ve bir evin mangalından çıkan yangın ilçenin bütünü yakmış. 1000 ev yanmış ve bu yangından 100-150 ev kurtulabilmiştir.

 Bu büyük felaketten sonra gerze devlet yardımı ile yeniden inşa edildiğinde ilçe merkezinde tarihi yapı bulmanın imkanı kalmamıştır. Gerze için yapılan 1950’lere ait bir imar planı, projesinden, ilçenin merkezinin Osmanlı dönemi sonlarında da harap yada yanmış olduğu anlaşılır. Gerze’ye 19. Yüzyıl ortalarında gelen hemilton ilçe hakkında şunları söylemektedir. 

“ Kousefet ova 7-8 evlik küçük bir köydür. Gerze’de olduğu gibi buradan da sultan için İstanbul’a tavuk gönderilir. Hisar çayı yolu ile Gerze’ye ulaştık. Eski ismi Carusa’dır. 25 Rum evi dışında 240 türk evi vardır. Burada bir çeşit tersane havuzlarının yanındaki bir kahveye indir. Gerze İstanbul’a mısır, meyve ve az miktarda kereste ihraç eder. Liman 6 toplu ahşap ve yıkık bir burçla korunur. Şehri gezerken kitabesiz bir heykel kaidesi gördüm. Eski bir Bizans kilisesi duvarında bir kalıntı ile yine aynı kiliseye bitişik bir başka rum kilisesi avlusunda iki korinthe sütun başlığı ve çeşitli küçük kırık sütunlar vardı. Bunlar Sinop’tan getirilmiş gibiydiler. Fakat 150 stadia ( 18 mil) uzaklıkta olması nedeniyle güç bir ihtimaldir.

Anonim “periplus’ta” “rüzgar batıdan estiği zaman iyi bir limandır” Demesine ve arrien’in “gemiler için kötü bir durak yeridir” tanımına bakılırsa pek uygun bir liman olmadığı anlaşılır. Carusa , Sinop arası 150 stadia ( 18 mil) dir. Sinop yolunda küçük asyada hiçbir yerde görmediğim kadar İngiliz tipinde yeşillik gördüm. Yaikeul çayını geçince çobanlar çayına gelinir ki burası eskiden Kappadokia euxin’e uzandığı zamanlar paphlagonia ‘yı kappadokia’dan ayırıyordu. Sinop’a iki mil kala, yalağı bir lahit kapağı olan çeşme ile karşılaştık.

Yine 19. Yüz yıl başlarında yöreyi gezen minas bıjikyan Gerze hakkında şu kısa bilgiyi verir. Gerze Sinop’un 18 mil uzağında eski bir şehirdir. 20 geminin sığabileceği büyüklükte bir limanı eski bir kalesi ve bir ırmağı vardır. Toprağı çok verimlidir.

Gerze’de anlatılan yakın dönem yangınları yüzünden tarihi eser pek kalmamakla birlikte çeşitli arşiv kaynaklarından bu ilçe merkezinde ve çevresinde çeşitli eserlerin olduğu anlaşılmaktadır.

GERZE İLÇE COĞRAFYA

Kuzeyinde Karadeniz güneyinde Boyabat ve Durağan, doğusunda Dikmen batısında Sinop ile çevrili ilçenin yüzölçümü 594 km2 ‘dir. İl merkezine denizden 13 mil karayolundan 39 km dir. Samsun iline 132 km uzaklıkta olan Gerze’nin yükseklikleri 900 metreyi bulan Elma ve Köse dağlarının yanı sıra Dede dağı ve Hasan dağı 

bulunmaktadır. Köyler, orman içi, orman kenarı, kıyılık ve ovalık olmak üzere üç yerleşim bölgesinde yer almaktadır. 71 köyü ve 1 bucağı bulunmakta iken, Dikmen bucağı 20 mayıs 1990 tarihinde kendisine 31 köy bağlanarak ilçe olmuştur. Gerze ilçesine bağlı bulunan 42 köy, arazinin meyilli olması nedeniyle dağınık bir yerleşim yapısına sahiptir. Karadeniz iklimin özelliği olan bol yağışlar nedeniyle zengin bir orman yapısına sahiptir.

 Sahilden yükseklere doğru uzanan çam, kayın, meşe, köknar, gürgen, dişbudak gibi ağaçlar bu zengin orman dokusunu oluşturmaktadır. Bunların dışında ormanlar, kızılcık, defne, fındık, böğürtlen, kocayemiş, ormangülü, bodur ardıç ve kavak ağaçlarını yanı sıra çeşitli çayır otlarıyla bezenmiştir. Vadilerdeki çeşitli meyvelikler ve zeytinlik bitki örtüsünün ayrı bir yönünü oluşturmaktadır. İlçede yaz ve kış aylarındaki sıcaklık ortalaması çok büyük fark yoktur. Kışın 7 Co dolayında olan sıcaklık ortalaması yazın 20 Co ye kadar yükselir. Yıllık sıcaklık ortalaması 14 Co dir.

En sıcak ay temmuz, en soğuk ay ise şubat ayıdır. Yıllık yağış ortalaması 690 mm3 dür. Yağmurlar genellikle ilkbahar aylarında yoğun olmaktadır. Ortalama açık gün sayısı 47, ortalama kapalı gün sayısı 123, ortalama kar yağışlı gün sayısı 6.2, ortalama sisli gün sayısı 18.6, ortalama bulutlu gün sayısı 194.5’tir. ortalama nem oranı % 79 olan ilçede deniz suyu sıcaklığı ise 14-15 Co’dir. Genellikle kış aylarında denizden karayel, gündoğrusu ve poyraz , karadan da lodos rüzgarları eser. 

İklim ve bitki örtüsünün özelliklerini taşıyan altmışdörtoğlu, güdekoğlu, avlağısökü, altunyayla gibi yaylaların yanı sıra çakıroğlu deresi, sarımsak çayı, Sarıyer deresi de başlıca akarsularıdır. Çakıroğlu ovası ve dranaz dağından doğan çakıroğlu çayının meydana getirdiği vadi de bulunmaktadır. Nüfus duruma gelince, 2000 yılı yapılan nüfus sayımına göre gerze ilçe merkezinin nüfusu 10.002 dir. Köylerin nüfusu 13.222’dir. toplam nüfus ise 23.224’ tür. İlçenin yaz nüfusu ile kış nüfusu çok büyük farklılıklar 

göstermektedir. Yaz mevsimin başlamasıyla özellikle temmuz ayında nüfus 35.000’ne kadar yükselmektedir. Deniz sahilinde yer alan gerze ilçesinin doğal güzellikleri, geniz yayla ve orman varlığı ve tertemiz denizi turizme hareketlilik getirmektedir.

GERZE İLÇE KÜLTÜR

Bir Toplumun düşünce dengesidir eğitim ve kültür. Kendi gelenek ve görenekleriyle, yaşadığı çağı kaynaştıran, her türlü yenilikleri benimseyen Gerze, sosyal ve kültürel yönden gelişmiş yüksek eğitim ve kültür seviyesine sahip bu özelliği ile tanınan ilçelerimizden biridir. Gerze ilçesinde bünyesine Yabancı Dil Ağırlıklı Lise bulunan 1 Genel Lise 1 Teknik Lise ve Endüstri Meslek Lisesi(Bilgisayar, Muhasebe, Elektrik, Mobilya, Dekorasyon ve Metal işleri) ,1 

Anadolu Lisesi, İmam Hatip Lisesi ve Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi olmak üzere toplam 5 lise ile 37 ilköğretim okulu(okullardan 8 tanesi bağımsız.)bulunmaktadır. İlçe merkezinde sosyal yaşam deniz mevsiminin başlamasıyla hareketlilik kazanır. Sahiller ve plajlar gece geç saatlere kadar dinlenen ve eğlene insanlarla doludur. Bu zamanın boşa harcanması anlamında değildir.

 Yaşadığı dünyaya her zaman penceresi açık insanlar topluluğudur Gerze. Yaşamını farkındadır. Çağdaş, eğitime önem veren, düşünen, üreten, hoşgörülü, sanat ve sever insanlardır. Ancak, iş sahasının sınırlı oluşu büyük kentlere göçe neden olmaktadır. Bu kentlerin başında İstanbul, Ankara ve İzmir gelmektedir.

Geçmişin büyük bölümünü tarıma dayalı olarak sürdüren köylerde yaşama standardı ortalama düzeydedir. İçme suyu şebekesi bazı köy ve mahallerde mevcut olup ekseri köyümüzde bulunmamaktadır. Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi, 5 Sağlık Ocağı(Merkez, Karlı, Yenikent, Soğuksu, Sarımsak)vasıtasıyla yürütülmektedir. Ayrıca 22 köyde Sağlık Evi mevcut olup, bunların üçünde ebe bulunmaktadır. Sağlık hizmetleri 13 doktor, 43 yardımcı sağlık personeli, 22 genel idari hizmetler sınıfında olmak üzere toplam 78 personel ile yürütülmektedir.

 Sağlık Merkezinde 1 ambulans, Merkez Sağlık Ocağında 1 ambulans ve 1 binek oto, Yenikent Sağlık Ocağında ise 1 ambulans bulunmaktadır. İlçe Sağlık Merkezinde ayrıca röntgen ve laboratuar hizmetleri de verilmektedir. İlçede hava kirliliği problemi bulanmaktadır. Kentlileşen köylülerimizi daha genç nüfus teşkil etmektedir. Köyleriyle bir bütün oluşturan ilçemizde; “Kız çocuğu okuyup da ne olacak ?”

 zihniyeti tamamen kalkmış olup eğitim ve öğretime gerekli önem verilmektedir. Özgün eğitimin dışında yaygın eğitim faaliyetleri de gerek ilçe merkezinde gerekse köylerimizde yetişkin eğitimi ile ilgili faaliyetlerini sürdürmekte olup Cumhuriyetimiz Kurucusu Ulu Önder Atatürk’ün doğumunun 100. Yılı nedeniyle 23 Mart 1981 yılında yeniden başlatılan okuma-yazma seferberliği ile çok sayıda vatandaşımızın okuma-yazma öğrenmesi sağlanmıştır.

 1999-2000 öğretim yılında da okuma-yazma seferberliği çalışmalarımız sürdürülürken bu güne kadar toplam 472 okuma-yazma kursu açılıp sonlandırılmış, sonuçlana bu kurslarımızda 2462 kadın, 1216 erkek toplam 3678 vatandaşımıza okuma-yazma öğretilerek okuryazarlık belgesi verilmiştir. Sanat, ulusların ortak dilidir. Gerzeli sanatı sever, sanatçıyı sever sahiplenir. Her yıl amatör tiyatro ekibi yeni oyunlarıyla gösterilerini sunarlar. Çalışmalarını çevre il ve ilçelerde de sergileyerek, zamanlarını iyi bir şekilde değerlendirmiş olurlar.

 Zaman zaman gençlerin düzenlediği müzikli eğlence programları özendirici uğraşlardan biridir. İlçede, Gerze Spor il Esnaf Spor Kulübü adı altında iki spor kulübü bulanmakta olup faaliyetlerini sürdürmektedir. Okullar arasında kros yarışmaları, basketbol, hentbol, voleybol karşılaşmaları düzenlenmekte, 23 Nisan 1986 tarihinde yapılan stat gençlerimize her türlü açık hava sporlarından yaralanma olanağı sağlanmakta, ilçemiz kapalı spor salonunda

 gençlerimiz salon sporları yapmakta ve ülkemizin çeşitli yerlerinden gelen sporcuların ilçemizde kamp ve müsabaka yapması ilçemize hareketlilik kazandırmaktadır. 1981 yılında açılan Atatürk Kütüphanesi 9420 adet kitap ve 441 üyesi ile hizmetini sürdürmektedir. Kütüphaneden daha çok öğrenci gençlik yararlanmaktadır. En çok edebiyat ve tarih kitaplarına gereksinim duyulmaktadır. 1991 yılında açılan bir matbaası vardır.

 İlçede bir adet sinema bulunmaktadır. Sinema daha çok kış mevsiminde düğün ve diğer sosyal faaliyetler için kullanılmaktadır. Folklorik dokusu araştırmaya değer bir yapıya sahiptir. Bununla ilgili çalışmalar sürdürülmekte olup kamuya yansıtılmamış bir de türküsü bulunmaktadır. Yerleşim bölgelerine göre giysi farkı dikkati çekmektedir. Başlık parası yakın köylerimizde kaldırılmış ise de uzak köylerimizde hâlâ devam etmektedir. El sanatları ile ilgili dokumalar günlük gereksinim olmaktan çıkmış daha çok hazır eşyalar egemen olmuştur.

GERZE İLÇE EKONOMİ

İlçenin 40 köyü bulunmakta olup, 3782 aile tarımla geçimini sağlamaktadır. Yüz ölçümü yaklaşık 594 km2 olan ilçede yetişen en önemli tarım ürünleri buğday, mısır, tütün, arpa ve yulaftır. Yıllara göre ekiliş alanı değişmekle birlikte sahil köylerinde ayçiçeği ve şeker pancarı tarımı yapılmaktadır. İlçede ziraati yapılan çeşitli tarım ürünlerinin önemli bir kısmını çiftçiler kendi ihtiyaçları için tüketmekte ve hayvan yemi olarak kullanmaktadır. Ancak ihtiyaç fazlası mısır ürünü yem fabrikalarına satılmaktadır.

 İki adet un fabrikası faal olarak çalışmakta ve 12 kişi istihdam etmektedir. Gerek ekonomik açıdan, gerekse sosyal yaşamda çok önemli ve eski bir yeri olan tütün daha çok sahile yakın köylerde üretilmektedir. 1940’lı yıllarda 250-300 bin kilo tütün üretimi yapılmaktaydı. Tütünler demet usulü, mısır kocanı ile bağlanıyordu. 1963 yılında mavi küf denilen tütün hastalığı hem kaliteyi bozdu hem de miktarı düşürdü. ”tütün ağacı küçüktür, ama düşen ölür” denilebilecek kadar olumsuz yönde etkilenmiştir. ( tütün üreticisi) 1980 yılı öncesine kadar, İstanbul ve samsunda bulunan şirketler, gerze tütünü satın alırlar ve Amerika , Rusya, Almanya, Avusturya gibi ülkelere gönderirlerdi. Daha sonraları satış olanakları 

daraldığından Gerze’den tütün alımı durdurmuşlardır. Tütün aile tarımı şeklinde yapılmaktadır. Yaklaşık 10.000 kişinin geçim kaynağıdır.

GERZE İLÇE SENBOLÜ

Düz siyah renkli, ibikleri çatallı ve boynuz gibidir. Gagası ve ayak pulları siyah, beden derisi, kulak lobları, yumurtasının kabuğu beyazdır. Her doğan günü müjdeleyen birde horozları vardı Gerze’nin. Sabahın sessizliğinden yankılanarak uyandıran o güzel sesinde mutluluk dilekleri vardır herkes için. Sadece görevi yeni doğan güneşi müjdelemek değildir. Gelen konukları da ilk karşılayan odur. Sembolik görüntüleriyle de olsa gururlu, kendine özgü edasıyla ilçeye gelen konuklarımıza gerze horozlarının meşhur oluşlarını anımsatır.

“ vakit nakittir” sözü sanki onlar için söylenmiştir. Seher vakti başlayan görevleri öğle, ikindi, akşam , yatsı ve gecenin 24:00 de düzenli ötüşleriyle son bulur. Simsiyah ve parlak tüylerinde, yansıyan güneş ışınlarının tüm renklerini görmek mümkündür. Bu güzel görünümü kıpkırmızı ibikler tamamlar. “ V” harfini andıran ibiklerindeki beyaz papatya görünümündeki küpeler haklı bir üne kavuşmasını sağlamıştır. Ayak ve mahmuzlarının uzun olması yemini çökerek yemesine neden olur, bu da onu diğer ırklardan ayıran bir özelliktir.

Sahibini çok iyi tanır. Kıskançtır, disiplinlidir, dövüşçüdür. Haremindeki tavuklarını koruması, onlara sahip olması, onun iyi bir aile reisi olduğunu ortaya koyar.

Uysal ve yumuşak başlı tavuklarının yumurtası çifte sarılı ve beyaz kabukludur. Dış görünüşleri ile horozlarına çok benzerler. İri yapılı ve eti de oldukça lezzetlidir. Halen soyları devam etmektedir. Yöreye kendi simgesini veren bu hayvanları halkımız çok sevmekte ve günümüze kadar gelen öykülerini ilgi ile dinlemektedir.

“ Gerzeli İstanbul’a yaptığı bir seferinde horozunu da yanında götürür. Gemisini Dolmabahçe önlerinde demirler. Aynı görevini İstanbul’da da sürdürmeye devam eden horoz öterek sesini orada da duyurur. Bu sesi duyan o günün padişahı merak eder ve horozu görmek ister. Amacı kendi horozları ile dövüştürmektir. Karşılaşmayı padişahın horozunu yenen Gerze horozu kazanır ve hak ettiği ününü bir kez daha kanıtlamış olur. “

GERZE HACIKADI HOROZU

ORİJİNİ............................................TÜRKİYE ( GERZE / SİNOP )

RENKLERİ......................................SİYAH

SENELİK YUMURTA ADEDİ........94 ADET

YUMURTA RENGİ..........................BEYAZ

ERKEK AĞIRLIK..........................2000-2300 Gr

DİŞİ AĞIRLIK.................................1500-1700 Gr

TEPE TÜYLERİ................................YOK

SAKAL...............................................YOK

BACAK TÜYÜ...................................YOK

TIRNAK.............................................4 ADET

İBİK..............................................ÇATAL İBİK

Milli Evcil Irk Tescil Taslağı Çıkarılmış Hayvanlar

Gerze Tavuğu

Denizli Horozu

Akbaş Çoban Köpeği

Kangal Çoban Köpeği

Kars Çoban Köpeği

Türk Tazısı

Ankara Kedisi

Van Kedisi

Ankara Tavşanı