SİNOP İLİ TÜRKELİ İLÇESİ
TÜRKELİ İLÇE TANITIM
TÜRKELİ RESİMLER
TÜRKEŞİ FOTOĞRAFLAR
TÜRKELİ MANZARALAR
TÜRKELİ GÖRÜNTÜLER
TÜRKELİ TARİH
TÜRKELİ COĞRAFYA
TÜRKELİ DENİZ
TÜRKELİ KUM
TÜRKELİ KÜLTÜR
TÜRKELİ TABİAT
TÜRKELİ
SİNOP TÜRKELİ
TÜRKELİ İLÇE TANITIM
TÜRKELİ RESİMLER
TÜRKEŞİ FOTOĞRAFLAR
TÜRKELİ MANZARALAR
TÜRKELİ GÖRÜNTÜLER
TÜRKELİ TARİH
TÜRKELİ COĞRAFYA
TÜRKELİ DENİZ
TÜRKELİ KUM
TÜRKELİ KÜLTÜR
TÜRKELİ TABİAT
TÜRKELİ
SİNOP TÜRKELİ
Türkeli, Sinop ilinin batısında, Kastamonu sınırında, Karadeniz kıyısında bir ilçedir. Türkeli 1957 yılında ilçe statüsü kazanmıştır. Günümüzde ilçeye bağlı 1 belde (Güzelkent) ile 31 adet köy bulunmaktadır.
TÜRKELİ İLÇE TARİH
İlçenin tarihi ile ilgili yapılan araştırmalarda çok net bilgilere ve yazılı kaynaklara ulaşılamamıştır.
İlçenin adı ve tarihi ile ilgili belli bir kaynağa dayanmayan iki farklı görüş vardır. Kısmen birbirine benzeyen bu görüşlerden ilkine göre; ilçe merkezi, yerleşim yeri olarak yüzyıla yakın bir geçmişe sahiptir. İlçe önce Rum Pontuslular’ ın sonra Selçukluların daha sonra İsfendiyaroğulları Beyliği’nin ve 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet’in Sinop’u almasıyla Osmanlı yönetimine geçmiştir. İlk kurulduğu zamanki adı Yarna’ dır. Daha sonra sahilde bir gemi kalıntısına istinaden Gemiyanı adı verilmiştir.
Daha sonra Türklerin ormanlık alana yerleşmeleri ile Türklerin Yerleşim Yeri anlamına gelen TÜRKELİ adını almıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında Ayancık ilçesine bağlı olan Türkeli 01.05.1957 yılında ilçe olmuştur.
İkinci görüşe göre; düşman saldırılarına karşı koyan Türk yerleşim birimlerinden birisi olduğu için Cumhuriyet döneminde şimdiki TÜRKELİ adı verildi.
TÜRKELİ İLÇE COĞRAFYA
Sinop ilinin sahil şeridinde yer alan üç ilçesinden biri olan Türkeli, ilin batısında yer alır. Doğusunda Ayancık, batısında Kastamonu-Çatalzeytin, güneyinde Kastamonu-Taşköprü ilçeleri bulunmakta, kuzeyinde ise Karadeniz vardır. Yüzölçümü 421 km²’ dir. Sinop’a 95 km, Ayancık’a 36 km, Çatalzeytin’e 10 km, Taşköprü’ye 60 km uzaklıktadır. İlçe sahil şeridi 25 km olup toplam 270 km mülki sınırlara sahiptir.
İsfendiyar dağlarının Karadeniz’e ulaştığı kıyı şeridinde sahilden hemen sonra yükseltiler başlar. Kıyıdan iç kısımlara gidildikçe orman ile kaplı alanlar çoğalmaktadır. Zindan ormanlarının bir kısmı Türkeli ilçesinin sınırları içerisindedir.
İlçe batı ve doğu Karadeniz ikliminin geçiş noktasında bulunmaktadır. Yaz ve kış ayları sıcaklık ortalamaları arasında büyük farklılıklar görülmemektedir. Her mevsim nemli ve yağışlı geçer. Ortalama olarak açık gün sayısı 70-80, yarı açık gün sayısı 190, kapalı gün sayısı 85-90 arasındadır. İlçe genel olarak aktif bölgeler dışında 4. derecede deprem bölgesinde yer almaktadır.
TÜRKELİ İLÇE EKONOMİ
İlçe ekonomisinin büyük bir bölümü çok geniş ormanlık alanlara sahip olması dolayısıyla ormancılık faaliyetlerine ve yurtdışında çalışan gurbetçilerimizin ilçede yaşayan ailelerine yapmış oldukları katkılara dayanmaktadır. Tarım ve hayvancılık bakımından ise, gerek köylerimizde yaşayan vatandaşlarımızın daha ziyade yaşlı olması gerekse tarım arazilerinin engebeli, küçük parçalar halinde ve dağınık olması dolayısıyla, umumiyetle aile ekonomisine dönük faaliyetler dikkati çekmektedir.
İlçede bulunan vergi mükellefi sayısı 2008 yılı sonu itibarıyla 2.367’dir. Bunların 270’i Basit usulde, 420’isi Gerçek usulde, diğerleri de 111 olmak üzere toplam 801’ i Gelir vergisi mükellefi, 97’si Kurumlar vergisi mükellefi (1 Anonim Sirketi, 48’i Limedet Şirketi, 14’ü Kooperatif 34 diğerleri) 1469’u MTV mükellefidir. KDV mükellefi sayısı 350 (Gerçek Usulde)’dir.
İlçe hudutları dahilinde 45.903 hektar Orman genel işletme alanını 29.897 hektarı, (% 65’i Ormanlık alan), 16.006 hektarı (%35’i) açık alandır. Ormanlık alanın 23.293 hektarı (% 78) verimli orman, 6.604 hektarı ( %22’si ) bozuk ormandır. 1967 yılında kurulan Orman İşletme Müdürlüğü 5 Orman İşletme Şefliğine ayrılmıştır.
İlçe merkezinde Ziraat Bankası, Halk Bankası, İş Bankası olmak üzere 3 adet banka, Esnaf ve Sanatkarlar Kefalet Kooperatifi, Nakliyeciler Kooperatifi, 8 köyümüzde Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri, Güzelkent Beldesinde 1 adet Su Ürünleri Kooperatifi, ilçe merkezinde 1 adet Su Ürünleri Kooperatifi, Esnaf ve Sanatkarlar Odası, Şoförler ve Otomobilciler Odası, Ziraat Odası bulunmaktadır.
İlçemizde küçük çaplı 4 adet kereste atölyesi, 1 adet Tekstil atölyesi bulunmaktadır. İlçemiz orman ve orman ürünleri açısından zengin bir ilçe olması nedeniyle bu türlü orman ürünlerini işleyen irili ufaklı bir çok atölye bulunmaktadır.
Güzelkent beldesinde 1 adet kereste biçim atölyesi, 4 adet mobilya atölyesi, 2 adet marangozhane, ve 1 adet tel atölyeleri mevcuttur. Bunlardan sadece kereste, mobilya ve tel atölyeleri ile marangozhaneler faaldir.
İlçe merkezinde irili ufaklı marketler, atölyeler, sanayi alanı, küçük el sanatları atölyeleri vardır. İlçe belediyesine ait sanayi sitesinde 30 işyeri hizmet vermektedir. Ayrıca her perşembe günü haftalık pazar kurulmaktadır.
Sahil ilçesi olan Türkeli’nde amatör olarak yapılan kıyı balıkçılığı ilçe halkının ekonomisine katkı sağlayan diğer bir faaliyet alanıdır.
TÜRKELİ İLÇE EĞİTİM VE KÜLTÜR
Eğitim ve Kültür Durumu :
İlçede 1 okulöncesi eğitim(Anaokulu), 5’i 8 sınıflı Bağımsız İlköğretim okulu, 1 Yatılı İlköğretim Bölge Okulu ve 12 Birleştirilmiş sınıflı İlköğretim okulu olmak üzere 18 ilköğretim okulu, 3 Lise ve dengi okul (1Anadolu Lisesi, 1 Mesleki Teknik Eğitim Merkezi, 1 Genel Lise), 1 adet Yaygın Eğitim kurumu ( HEM ve ASO), 1 adet Öğretmenevi, 1 adet Özel Rehabilitasyon Merkezi, 1 adet Motorlu Taşıtlar Sürücü Kursu ve 2 özel Ortaöğretim Öğrenci Yurdu (1 kız, 1 erkek yurdu) bulunmaktadır.
Okuryazar oranı %96 olan İlçede 127 okul öncesi, 1721’si ilköğretim ve 425’si ortaöğretim olmak üzere toplam öğrenci sayısı 2273 özel öğretim ve rehabilitasyon merkezi öğrenci sayısı 45, Özel Kız Yurdunda 22, özel Erkek Öğrenci Yurdunda 31 her iki öğrenci yurdunda toplam 53 ortaöğretim öğrencisi kalmaktadır.
İlçe Mili Eğitim Müdürlüğü Personel Sayısı olarak 13 Müdür, 1 Şube Müdürü Vekili, 1Şef, 1 Müdür Başyardımcısı ( Görevlendirme), 6 Memur, 1 Şoför, 13 Hizmetli, 15 İşçi (Hizmet Satın Alma), olmak üzere toplam 203’dür.
1990 yılında faaliyete giren İlçe Halk Kütüphanesinde 6.965 adet kitap mevcuttur.
Okulöncesi:
2006 yılında hizmete açılmış olup, 100 öğrenci kapasitelidir. Halen 48 öğrenci okula devem etmektedir. Bina kaloriferli ve 4 derslikli olup, 3 dersliği kullanılmaktadır.
Diğer 2 köy ve 1 kasaba ilköğretim okulunda toplam 39 öğrenci ile ilçe merkezindeki Anaokulu ve 1 ilköğretim okulunda toplam 72 öğrenci olmak üzere genel olarak 127 okulöncesi eğitim öğrencisi vardır.
İlköğretim:
İlçe merkezinde 8 yıllık 2 ilköğretim okulu, 1 Yatılı İlköğretim Bölge Okulu, Güzelkent beldesi ve köylerde 2 adet 8 yıllık İlköğretim okulu ile 19 adet birleştirilmiş sınıflı ilköğretim okulunda eğitim ve öğretime devam edilmektedir.
İlköğretim okullarımızda toplam 1721 öğrenci mevcut olup 98 öğretmen görev yapmaktadır.
İlçemiz Gazi Mustafa Kemal YİBO’da 1 şube, Atatürk ilköğretim okulunda 2 şube olmak üzere 3 adet özel alt sınıf şubesinde, 6’sı kız 12’si erkek olmak üzere toplam 18 öğrenci öğrenim görmektedir.
Ortaöğretim:
İlçede Türkeli Lisesi, Anadolu Lisesi ve Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi olmak üzere 3 adet Lise ve Dengi okul bulunmaktadır. Türkeli Lisesi bünyesinde 2000-2001 eğitim öğretim yılından itibaren Yabancı Dil Ağırlıklı Lise açılmıştır. Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi bünyesinde İmam-Hatip, Muhasebe, Giyim ve Bilgisayar olmak üzere 4 bölüm vardır. Ortaöğretim okullarında toplam 36 öğretmen, 425 öğrenci mevcuttur.
Genel toplam olarak Okulöncesi 8, İlköğretim 90, Ortaöğretim 23, Ticaret Turizm Öğretimi 13 olmak üzere, toplam 134 öğretmen görev yapmaktadır.
Genel olarak 127 Okulöncesi, 1721 İlköğretim, 425 Ortaöğretim olmak üzere toplam 2273 öğrenci eğitim görmektedir.
Öğretmenevi
1996 yılında hizmete açılan Milli Eğitime ait binada, giriş katta İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü olup, diğer katlar öğretmenevine ait olarak, 10 adet oda, 1 salon, 19 yatak kapasiteli,2’inci katta misafirhanesi mevcuttur.
MTSK Müdürlüğü
Soba ile ısınan kiralık bir dairenin birinci katında 2 oda, 1 dinlenme salonu ve 2 derslik halinde hizmet vermektedir.
Özel Kız ve Erkek Öğrenci Yurtları
Kız Öğrenci Yurdu 4 katlı kaloriferli 2 idare odası. 1 etüt odası, 1 mutfak ve yatakhanelerden ibaret olup, 58 öğrenci kapasitesi olan binada halen 22 öğrenci kalmaktadır.
Erkek Öğrenci Yurdu 5 katlı kaloriferli 2 idare Odası, 1 etüt odası, 1 mutfak ve yatakhanelerden ibaret olup, 52 kapasitesi olan binada halen 32 öğrenci kalmaktadır.
Kültür
İlçe ve köyleri kültürel yapı ile de ayrı bir güzellik göstermektedir.
Yörede geleneksel kadın kıyafeti: Fes (Nezgep), yemeni (bürümcük), iç gömleği (göynek), Paça denen şalvar tipi giysi ile, onun üzerinde üç etek ve belde kuşak, önde önlük (peşkür) ayakta çarık ya da (naylon ayakkabı) kara lastik bulunmaktadır.
Kıyafetlerin çoğu ( peşkür, paça, göynek, nezgep) ketenden işlenmiş, dokunmuş iğne oyaları ile bezenmiştir. Göynek yakalarında göğsüne kadar açık renkli iğne oyaları kişilerin iç dünyasını yansıtır. Paçalar ve nezgep bordo ve beyaz nakış iplikleri ile işlenmiş el emeği, göz nurunu yansıtır. Üç eteğin yerini pazen gömlekler ve peştamal almıştır. Kadın ve erkek ayakkabıları lapçin, kundura, çarık, kara lastik yörede yaygın olarak kullanılan ayakkabılardır.
Çeşitli düğün ve eğlencelerde Sinop türküleri ve Kastamonu türküleri davul, zurna ve kaval eşliğinde çalınır. Eğlenceler : kadınlar ayrı erkekler ayrı olarak yapılır.
Erkeklerin eğlencelerinde davul zurna ve köçek vardır. Köçek : Erkek fistan giyerek üzerinde gömlek ellerinde zilleri ile sürekli dönerek, omuz oynatarak oynar. Davulcu ve zurnacı da köçekle birlikte değişik figürler yaparak gösteri yaparlar.
Köçek; sünnet düğünlerinde, düğünlerde nişanlarda, hıdrellezlerde, güreş karşılaşmalarında, açılışlarda ve eğlencelerde geleneksel hale getirilmiştir. Davul ve zurna beraber çalınır.
Kadınlarda işkembe derisinden yapılmış deflerle oyun ve eğlenceler yapılır.
Yörenin geleneklerini diğer yerlerden ayıran özelliklerden birisi; mehirdir.
Mehir : Düğünün ikinci günü kız tarafının yaşlıları oğlan tarafına giderek kendilerini ağırlattırması olayıdır.
Helva gecesi (kına gecesi) : Hem kınanın yakıldığı, hem de un helvanın (pekmez ya da şekerle yapılır) yapıldığı gecedir. Davet edilen kişiler kız evine giderken şeker, un ve yağ götürürler.
Davetiye yerine, köylerde şeker, helva dağıtılır. Buna yöresel olarak okuluk adı verilir.
Damat evinde uzun bir çubuğa metrelerce rengarenk basmalar bağlanır ve evin önüne asılır. Dolayısıyla hangi evde düğün olduğu bu şekilde belli olur.
Kına gecesinde kızın bekar bir sağdıcı olur. Gelin almada erkeğin sağdıcı olur. Düğünden bir gün sonra gelin ve çeyiz görmeye gidilir. Bir hafta sonrada kız annesini görmeye giderek damat genel mirastan pay alır. Evin reisi ya damdaki hayvanlarından yada ağaçlarından vererek mirasa ortak eder. Bahar şenlikleri ve bayramlarda çok özeldir.
Bayram ziyaretleri ilk gün şehir merkezinde 2. günü ise köylerde yapılır. El öpülür, yemek yenir, şeker alınır, eğlenilir.
Hıdrellez de ise belirli köyler eğlence yapılacak yer olarak belirlenir. Bu köylerin özellikleri yatırlara yakın olması,dır. Dualar yapılır,keşkekler pişirilir, gelen misafirlere dağıtılır, Güreşler düzenlenir. Davul zurna eşliğinde çeşitli yarışmalar yapılır. Dilek ağaçlarına bezler bağlanır. Türbelere yatırlara ziyaret yapılıp dualar okunur.
TÜRKELİ İLÇE ULAŞIM
Ulaşım
Köy yollarımız genel olarak 5 güzergahtan oluşmaktadır.
1. Grupta; Oymayaka, Kuz, Kuşçular, Sarmaşık, Çatakgüney köyü
2. Grupta; Düzler, Hacıköyü, Yapraklı, Sazkışla, Çatakgeriş köyü güzergahı
3. Grubu ; Düzler, Hamamlı, Yazıcı, Yeşiloba, Satı, Gökçealan, Çatakgeriş güzergahı
4. Grubu ; Akçabük ve Direkli güzergahı
5. Grubu ; Turhan, Gaziler, Direkli köyleri oluşturmaktadır.
Köylerimizden Ayaz, Düzköyü, Karabey ve Keşköyü Güzelkent, Gündoğdu, Oymayaka, Gencek-Çayağzı köyleri ana yol üzerinde kurulmuştur. Bu köylerimize yaz-kış ulaşım yapılmaktadır. Yöremizin ormanlık oluşu nedeni ile köy yollarının bazı kısımları ham yoldur.
Ormanlık olan köylerimize yazın ulaşım olmakta kışın ise ulaşım aksamaktadır. Gökçealan, Çatakgeriş, Çatak-güney, Çatakörencik köylerine kışın ulaşım kesilebilmektedir.
İlçemiz Sinop ve İnebolu ve Çatalzeytin üzerindeki elektrik hattından enerji almaktadır. İlçemiz merkezi ile köylerinde elektrik şebekesi vardır. İlçe merkezinde 2400 telefon abonesi mevcuttur.
TÜRKELİ İLÇE TARİH
İlçenin tarihi ile ilgili yapılan araştırmalarda çok net bilgilere ve yazılı kaynaklara ulaşılamamıştır.
İlçenin adı ve tarihi ile ilgili belli bir kaynağa dayanmayan iki farklı görüş vardır. Kısmen birbirine benzeyen bu görüşlerden ilkine göre; ilçe merkezi, yerleşim yeri olarak yüzyıla yakın bir geçmişe sahiptir. İlçe önce Rum Pontuslular’ ın sonra Selçukluların daha sonra İsfendiyaroğulları Beyliği’nin ve 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet’in Sinop’u almasıyla Osmanlı yönetimine geçmiştir. İlk kurulduğu zamanki adı Yarna’ dır. Daha sonra sahilde bir gemi kalıntısına istinaden Gemiyanı adı verilmiştir.
Daha sonra Türklerin ormanlık alana yerleşmeleri ile Türklerin Yerleşim Yeri anlamına gelen TÜRKELİ adını almıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında Ayancık ilçesine bağlı olan Türkeli 01.05.1957 yılında ilçe olmuştur.
İkinci görüşe göre; düşman saldırılarına karşı koyan Türk yerleşim birimlerinden birisi olduğu için Cumhuriyet döneminde şimdiki TÜRKELİ adı verildi.
TÜRKELİ İLÇE COĞRAFYA
Sinop ilinin sahil şeridinde yer alan üç ilçesinden biri olan Türkeli, ilin batısında yer alır. Doğusunda Ayancık, batısında Kastamonu-Çatalzeytin, güneyinde Kastamonu-Taşköprü ilçeleri bulunmakta, kuzeyinde ise Karadeniz vardır. Yüzölçümü 421 km²’ dir. Sinop’a 95 km, Ayancık’a 36 km, Çatalzeytin’e 10 km, Taşköprü’ye 60 km uzaklıktadır. İlçe sahil şeridi 25 km olup toplam 270 km mülki sınırlara sahiptir.
İsfendiyar dağlarının Karadeniz’e ulaştığı kıyı şeridinde sahilden hemen sonra yükseltiler başlar. Kıyıdan iç kısımlara gidildikçe orman ile kaplı alanlar çoğalmaktadır. Zindan ormanlarının bir kısmı Türkeli ilçesinin sınırları içerisindedir.
İlçe batı ve doğu Karadeniz ikliminin geçiş noktasında bulunmaktadır. Yaz ve kış ayları sıcaklık ortalamaları arasında büyük farklılıklar görülmemektedir. Her mevsim nemli ve yağışlı geçer. Ortalama olarak açık gün sayısı 70-80, yarı açık gün sayısı 190, kapalı gün sayısı 85-90 arasındadır. İlçe genel olarak aktif bölgeler dışında 4. derecede deprem bölgesinde yer almaktadır.
TÜRKELİ İLÇE EKONOMİ
İlçe ekonomisinin büyük bir bölümü çok geniş ormanlık alanlara sahip olması dolayısıyla ormancılık faaliyetlerine ve yurtdışında çalışan gurbetçilerimizin ilçede yaşayan ailelerine yapmış oldukları katkılara dayanmaktadır. Tarım ve hayvancılık bakımından ise, gerek köylerimizde yaşayan vatandaşlarımızın daha ziyade yaşlı olması gerekse tarım arazilerinin engebeli, küçük parçalar halinde ve dağınık olması dolayısıyla, umumiyetle aile ekonomisine dönük faaliyetler dikkati çekmektedir.
İlçede bulunan vergi mükellefi sayısı 2008 yılı sonu itibarıyla 2.367’dir. Bunların 270’i Basit usulde, 420’isi Gerçek usulde, diğerleri de 111 olmak üzere toplam 801’ i Gelir vergisi mükellefi, 97’si Kurumlar vergisi mükellefi (1 Anonim Sirketi, 48’i Limedet Şirketi, 14’ü Kooperatif 34 diğerleri) 1469’u MTV mükellefidir. KDV mükellefi sayısı 350 (Gerçek Usulde)’dir.
İlçe hudutları dahilinde 45.903 hektar Orman genel işletme alanını 29.897 hektarı, (% 65’i Ormanlık alan), 16.006 hektarı (%35’i) açık alandır. Ormanlık alanın 23.293 hektarı (% 78) verimli orman, 6.604 hektarı ( %22’si ) bozuk ormandır. 1967 yılında kurulan Orman İşletme Müdürlüğü 5 Orman İşletme Şefliğine ayrılmıştır.
İlçe merkezinde Ziraat Bankası, Halk Bankası, İş Bankası olmak üzere 3 adet banka, Esnaf ve Sanatkarlar Kefalet Kooperatifi, Nakliyeciler Kooperatifi, 8 köyümüzde Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri, Güzelkent Beldesinde 1 adet Su Ürünleri Kooperatifi, ilçe merkezinde 1 adet Su Ürünleri Kooperatifi, Esnaf ve Sanatkarlar Odası, Şoförler ve Otomobilciler Odası, Ziraat Odası bulunmaktadır.
İlçemizde küçük çaplı 4 adet kereste atölyesi, 1 adet Tekstil atölyesi bulunmaktadır. İlçemiz orman ve orman ürünleri açısından zengin bir ilçe olması nedeniyle bu türlü orman ürünlerini işleyen irili ufaklı bir çok atölye bulunmaktadır.
Güzelkent beldesinde 1 adet kereste biçim atölyesi, 4 adet mobilya atölyesi, 2 adet marangozhane, ve 1 adet tel atölyeleri mevcuttur. Bunlardan sadece kereste, mobilya ve tel atölyeleri ile marangozhaneler faaldir.
İlçe merkezinde irili ufaklı marketler, atölyeler, sanayi alanı, küçük el sanatları atölyeleri vardır. İlçe belediyesine ait sanayi sitesinde 30 işyeri hizmet vermektedir. Ayrıca her perşembe günü haftalık pazar kurulmaktadır.
Sahil ilçesi olan Türkeli’nde amatör olarak yapılan kıyı balıkçılığı ilçe halkının ekonomisine katkı sağlayan diğer bir faaliyet alanıdır.
TÜRKELİ İLÇE EĞİTİM VE KÜLTÜR
Eğitim ve Kültür Durumu :
İlçede 1 okulöncesi eğitim(Anaokulu), 5’i 8 sınıflı Bağımsız İlköğretim okulu, 1 Yatılı İlköğretim Bölge Okulu ve 12 Birleştirilmiş sınıflı İlköğretim okulu olmak üzere 18 ilköğretim okulu, 3 Lise ve dengi okul (1Anadolu Lisesi, 1 Mesleki Teknik Eğitim Merkezi, 1 Genel Lise), 1 adet Yaygın Eğitim kurumu ( HEM ve ASO), 1 adet Öğretmenevi, 1 adet Özel Rehabilitasyon Merkezi, 1 adet Motorlu Taşıtlar Sürücü Kursu ve 2 özel Ortaöğretim Öğrenci Yurdu (1 kız, 1 erkek yurdu) bulunmaktadır.
Okuryazar oranı %96 olan İlçede 127 okul öncesi, 1721’si ilköğretim ve 425’si ortaöğretim olmak üzere toplam öğrenci sayısı 2273 özel öğretim ve rehabilitasyon merkezi öğrenci sayısı 45, Özel Kız Yurdunda 22, özel Erkek Öğrenci Yurdunda 31 her iki öğrenci yurdunda toplam 53 ortaöğretim öğrencisi kalmaktadır.
İlçe Mili Eğitim Müdürlüğü Personel Sayısı olarak 13 Müdür, 1 Şube Müdürü Vekili, 1Şef, 1 Müdür Başyardımcısı ( Görevlendirme), 6 Memur, 1 Şoför, 13 Hizmetli, 15 İşçi (Hizmet Satın Alma), olmak üzere toplam 203’dür.
1990 yılında faaliyete giren İlçe Halk Kütüphanesinde 6.965 adet kitap mevcuttur.
Okulöncesi:
2006 yılında hizmete açılmış olup, 100 öğrenci kapasitelidir. Halen 48 öğrenci okula devem etmektedir. Bina kaloriferli ve 4 derslikli olup, 3 dersliği kullanılmaktadır.
Diğer 2 köy ve 1 kasaba ilköğretim okulunda toplam 39 öğrenci ile ilçe merkezindeki Anaokulu ve 1 ilköğretim okulunda toplam 72 öğrenci olmak üzere genel olarak 127 okulöncesi eğitim öğrencisi vardır.
İlköğretim:
İlçe merkezinde 8 yıllık 2 ilköğretim okulu, 1 Yatılı İlköğretim Bölge Okulu, Güzelkent beldesi ve köylerde 2 adet 8 yıllık İlköğretim okulu ile 19 adet birleştirilmiş sınıflı ilköğretim okulunda eğitim ve öğretime devam edilmektedir.
İlköğretim okullarımızda toplam 1721 öğrenci mevcut olup 98 öğretmen görev yapmaktadır.
İlçemiz Gazi Mustafa Kemal YİBO’da 1 şube, Atatürk ilköğretim okulunda 2 şube olmak üzere 3 adet özel alt sınıf şubesinde, 6’sı kız 12’si erkek olmak üzere toplam 18 öğrenci öğrenim görmektedir.
Ortaöğretim:
İlçede Türkeli Lisesi, Anadolu Lisesi ve Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi olmak üzere 3 adet Lise ve Dengi okul bulunmaktadır. Türkeli Lisesi bünyesinde 2000-2001 eğitim öğretim yılından itibaren Yabancı Dil Ağırlıklı Lise açılmıştır. Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi bünyesinde İmam-Hatip, Muhasebe, Giyim ve Bilgisayar olmak üzere 4 bölüm vardır. Ortaöğretim okullarında toplam 36 öğretmen, 425 öğrenci mevcuttur.
Genel toplam olarak Okulöncesi 8, İlköğretim 90, Ortaöğretim 23, Ticaret Turizm Öğretimi 13 olmak üzere, toplam 134 öğretmen görev yapmaktadır.
Genel olarak 127 Okulöncesi, 1721 İlköğretim, 425 Ortaöğretim olmak üzere toplam 2273 öğrenci eğitim görmektedir.
Öğretmenevi
1996 yılında hizmete açılan Milli Eğitime ait binada, giriş katta İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü olup, diğer katlar öğretmenevine ait olarak, 10 adet oda, 1 salon, 19 yatak kapasiteli,2’inci katta misafirhanesi mevcuttur.
MTSK Müdürlüğü
Soba ile ısınan kiralık bir dairenin birinci katında 2 oda, 1 dinlenme salonu ve 2 derslik halinde hizmet vermektedir.
Özel Kız ve Erkek Öğrenci Yurtları
Kız Öğrenci Yurdu 4 katlı kaloriferli 2 idare odası. 1 etüt odası, 1 mutfak ve yatakhanelerden ibaret olup, 58 öğrenci kapasitesi olan binada halen 22 öğrenci kalmaktadır.
Erkek Öğrenci Yurdu 5 katlı kaloriferli 2 idare Odası, 1 etüt odası, 1 mutfak ve yatakhanelerden ibaret olup, 52 kapasitesi olan binada halen 32 öğrenci kalmaktadır.
Kültür
İlçe ve köyleri kültürel yapı ile de ayrı bir güzellik göstermektedir.
Yörede geleneksel kadın kıyafeti: Fes (Nezgep), yemeni (bürümcük), iç gömleği (göynek), Paça denen şalvar tipi giysi ile, onun üzerinde üç etek ve belde kuşak, önde önlük (peşkür) ayakta çarık ya da (naylon ayakkabı) kara lastik bulunmaktadır.
Kıyafetlerin çoğu ( peşkür, paça, göynek, nezgep) ketenden işlenmiş, dokunmuş iğne oyaları ile bezenmiştir. Göynek yakalarında göğsüne kadar açık renkli iğne oyaları kişilerin iç dünyasını yansıtır. Paçalar ve nezgep bordo ve beyaz nakış iplikleri ile işlenmiş el emeği, göz nurunu yansıtır. Üç eteğin yerini pazen gömlekler ve peştamal almıştır. Kadın ve erkek ayakkabıları lapçin, kundura, çarık, kara lastik yörede yaygın olarak kullanılan ayakkabılardır.
Çeşitli düğün ve eğlencelerde Sinop türküleri ve Kastamonu türküleri davul, zurna ve kaval eşliğinde çalınır. Eğlenceler : kadınlar ayrı erkekler ayrı olarak yapılır.
Erkeklerin eğlencelerinde davul zurna ve köçek vardır. Köçek : Erkek fistan giyerek üzerinde gömlek ellerinde zilleri ile sürekli dönerek, omuz oynatarak oynar. Davulcu ve zurnacı da köçekle birlikte değişik figürler yaparak gösteri yaparlar.
Köçek; sünnet düğünlerinde, düğünlerde nişanlarda, hıdrellezlerde, güreş karşılaşmalarında, açılışlarda ve eğlencelerde geleneksel hale getirilmiştir. Davul ve zurna beraber çalınır.
Kadınlarda işkembe derisinden yapılmış deflerle oyun ve eğlenceler yapılır.
Yörenin geleneklerini diğer yerlerden ayıran özelliklerden birisi; mehirdir.
Mehir : Düğünün ikinci günü kız tarafının yaşlıları oğlan tarafına giderek kendilerini ağırlattırması olayıdır.
Helva gecesi (kına gecesi) : Hem kınanın yakıldığı, hem de un helvanın (pekmez ya da şekerle yapılır) yapıldığı gecedir. Davet edilen kişiler kız evine giderken şeker, un ve yağ götürürler.
Davetiye yerine, köylerde şeker, helva dağıtılır. Buna yöresel olarak okuluk adı verilir.
Damat evinde uzun bir çubuğa metrelerce rengarenk basmalar bağlanır ve evin önüne asılır. Dolayısıyla hangi evde düğün olduğu bu şekilde belli olur.
Kına gecesinde kızın bekar bir sağdıcı olur. Gelin almada erkeğin sağdıcı olur. Düğünden bir gün sonra gelin ve çeyiz görmeye gidilir. Bir hafta sonrada kız annesini görmeye giderek damat genel mirastan pay alır. Evin reisi ya damdaki hayvanlarından yada ağaçlarından vererek mirasa ortak eder. Bahar şenlikleri ve bayramlarda çok özeldir.
Bayram ziyaretleri ilk gün şehir merkezinde 2. günü ise köylerde yapılır. El öpülür, yemek yenir, şeker alınır, eğlenilir.
Hıdrellez de ise belirli köyler eğlence yapılacak yer olarak belirlenir. Bu köylerin özellikleri yatırlara yakın olması,dır. Dualar yapılır,keşkekler pişirilir, gelen misafirlere dağıtılır, Güreşler düzenlenir. Davul zurna eşliğinde çeşitli yarışmalar yapılır. Dilek ağaçlarına bezler bağlanır. Türbelere yatırlara ziyaret yapılıp dualar okunur.
TÜRKELİ İLÇE ULAŞIM
Ulaşım
Köy yollarımız genel olarak 5 güzergahtan oluşmaktadır.
1. Grupta; Oymayaka, Kuz, Kuşçular, Sarmaşık, Çatakgüney köyü
2. Grupta; Düzler, Hacıköyü, Yapraklı, Sazkışla, Çatakgeriş köyü güzergahı
3. Grubu ; Düzler, Hamamlı, Yazıcı, Yeşiloba, Satı, Gökçealan, Çatakgeriş güzergahı
4. Grubu ; Akçabük ve Direkli güzergahı
5. Grubu ; Turhan, Gaziler, Direkli köyleri oluşturmaktadır.
Köylerimizden Ayaz, Düzköyü, Karabey ve Keşköyü Güzelkent, Gündoğdu, Oymayaka, Gencek-Çayağzı köyleri ana yol üzerinde kurulmuştur. Bu köylerimize yaz-kış ulaşım yapılmaktadır. Yöremizin ormanlık oluşu nedeni ile köy yollarının bazı kısımları ham yoldur.
Ormanlık olan köylerimize yazın ulaşım olmakta kışın ise ulaşım aksamaktadır. Gökçealan, Çatakgeriş, Çatak-güney, Çatakörencik köylerine kışın ulaşım kesilebilmektedir.
İlçemiz Sinop ve İnebolu ve Çatalzeytin üzerindeki elektrik hattından enerji almaktadır. İlçemiz merkezi ile köylerinde elektrik şebekesi vardır. İlçe merkezinde 2400 telefon abonesi mevcuttur.
